CEO Alphons van Erven over Trends in de logistieke sector

Voor de sector is het belangrijk, vindt Van Erven, want met name grote klanten bevragen logistieke partners steeds kritischer over de performance op het gebied van duurzaamheid. Rhenus bijvoorbeeld heeft veel medische klanten, die zijn daar extra scherp op. Ook vanuit de publieke opinie – logistiek wordt toch vaak geassocieerd met vervuilende vrachtauto’s – is het belangrijk om te laten zien dat je als organisatie milieuvriendelijk opereert. Daarnaast stellen ook financiers en banken steeds hogere eisen op het gebied van duurzaamheid. “Want anders financieren ze je niet meer”, legt de directeur uit. Hij concludeert: “Het is mijn stellige overtuiging dat als je niet inzet op duurzaamheid, je als bedrijf echt een serieus probleem hebt. Het is een van de belangrijkste voorwaarden voor de toekomst om je bedrijf te kunnen continueren.”

“Wij hebben het geluk en de wijsheid gehad daar al eerder aan te denken. Zonder ons op de borst te kloppen hoor. Maar het geeft ons nu een voordeel ten opzichte van onze concurrentie”, aldus Van Erven. Hoe groot dat voordeel is? “Dat is moeilijk te meten, maar we zijn afgelopen jaren jaarlijks 10% gegroeid. “Duurzaamheid heeft een rol gespeeld bij klanten in de selectie van hun logistieke dienstverleners. Al zal een klant dat nooit zo heel expliciet zeggen.”

In 2017 nam Van Erven het initiatief om het markante logistieke gebouw te ontwikkelen dat nu opzien baart langs de A58 bij Tilburg. “Er was weerstand vanuit de eigen organisatie waar de meeste mensen toch wat behoudender zijn.” Uiteindelijk kreeg Van Erven toch de handen op elkaar voor de bouw. Het werd het meest duurzame logistieke gebouw ter wereld, op dat moment. Het gebouw kreeg een vijf sterren BREEAM-NL Outstanding duurzaamheidscertificaat, het keurmerk voor duurzame gebouwen.

Een van de Duitse eigenaren van Rhenus kwam kijken, reed vervolgens weer terug naar huis in Duitsland en zei tegen de huisarchitect aldaar: ga naar Tilburg, ga kijken, wij willen meer van dit soort panden. “Dat is het mooiste compliment geweest. Dan hebben we toch de juiste snaar weten te raken.” Inmiddels heeft Rhenus een minimum BREEAM standaard voor het hele concern omarmd.

Een duurzaam gebouw raakt ook de tweede ontwikkeling die Alphons van Erven in zijn sector ontwaart: arbeidsmarktkrapte. In de logistieke sector is het moeilijk aan voldoende en geschikt personeel te komen. “Dan helpt het als het gebouw waar je komt werken een prettige werkplek is, waar het plezierig is om aanwezig te zijn”, vertelt de directeur. “Ik geloof erin dat mensen in een fijn gebouw ook tot betere prestaties komen.” Afgelopen jaar werden de gegevens op dit vlak iets verstoord door corona, maar een jaar na de ingebruikname van het nieuwe gebouw zag Van Erven het ziekteverzuimcijfer in zijn organisatie flink teruglopen. “Ik krijg zelfs open sollicitaties van mensen die het gebouw alleen maar hebben gezien. Dat is best uniek.”

Bij de ontwikkeling van het gebouw is gelet op de toetreding van daglicht. Bijna op alle plekken in het gebouw is er uitzicht naar buiten. “Oudere magazijnen zijn vaak donker, somber en slecht verlicht. Die omstandigheden dragen bepaald niet bij aan de performance van medewerkers. Wij wilden dat echt anders.” De ruime toetreding van daglicht zorgt er ook voor dat er veel minder energie nodig is voor verlichting: 70% elektriciteitsbeparing op verlichting. “Dat is gigantisch.” Ook is gelet op materiaalgebruik. Er zijn veel natuurlijke tinten toegepast in het gebouw, veel hout. En het bedrijfsrestaurant heeft een bewust andere sfeer dan de werkplek. “Daar moet je kunnen ontspannen. Het is echt een heel mooi restaurant geworden. Het nodigt ook echt uit om even de tijd te nemen voor de lunch. Terwijl op de oude plek medewerkers vaak tussendoor even een boterhammetje aten.”

Flexibiliteit in arbeidsvoorwaarden is ook een belangrijke factor in het aantrekken van personeel. Medewerkers van Rhenus hebben een eigen budget van flexibele uren en kunnen binnen grenzen start- en eindtijd zelf bepalen. Wat meer vrijheid, wat meer flexibiliteit dus. “Daar wordt ook gretig gebruik van gemaakt.” Daarnaast heeft Rhenus Contract Logistics een serious gaming tool laten ontwikkelen om aanstaande werknemers alvast kennis te laten maken met het bedrijf en de eerste werkinstructies. Stuk voor stuk manieren om personeel te binden. De krapte op de arbeidsmarkt zal de komende jaren steeds verder toenemen, verwacht Van Erven. Door vergrijzing, door uitstroom. “We zullen dus in toenemende mate een beroep op arbeidsmigranten moeten doen..”

De derde trend is de toenemende digitale intelligentie. De hoeveelheid data binnen logistieke bedrijven neemt snel toe: “Wij weten soms meer van het logistieke proces dan de klant zelf”, zegt Alphons Van Erven. “Die data analyseren we, waardoor we betere planningen kunnen maken, beter kunnen vooruitzien en efficiënter kunnen werken.” Van Erven benadrukt dat goed kunnen plannen ook beter is voor de werknemers van een organisatie. Die kun je beter inplannen en meer zekerheid geven. “Daardoor kunnen we ook vaste arbeidscontracten aanbieden, en niet alleen maar werken met flexkrachten.” 

Door de toenemende intelligentie binnen logistieke bedrijven, verwacht Van Erven dat de sector ook een andere rol krijgt in de relatie met haar opdrachtgever. “We worden meer partners van elkaar, en zijn samen met de logistieke afdeling van onze klanten in gesprek om de logistiek te optimaliseren. We zitten niet langer in de traditionele opdrachtgever-opdrachtnemer-relatie.”

Wat betreft automatisering en robotisering verwacht Alphons van Erven een verdere doorontwikkeling, maar tot op zekere hoogte. “Robotisering is niet alles zaligmakend, want het zijn enorme investeringen”, aldus de directeur van Rhenus Contract Logistics in Nederland. Zijn bedrijf automatiseert vooral de administratieve systemen, om de stromen te kunnen optimaliseren. En investeert in generieke robotsystemen, die niet afhankelijk zijn van welke klant de logistiek dienstverlener bedient. “Het vraagt ook een ander type medewerker, want je moet goed met die systemen kunnen omgaan. En de data goed kunnen analyseren. We zien het gemiddelde opleidingsniveau binnen ons bedrijf stijgen.”

Tot slot is schaalvergroting een trend. Al verwacht Van Erven dat de enorme schaalvergroting zich de afgelopen jaren al heeft voltrokken. “Er is een grote consolidatieslag geweest”, vertelt Alphons van Erven. “De overnames worden in aantal kleiner, maar in omvang groter.” Ook zijn eigen moeder- organisatie neemt zes tot tien bedrijven per jaar over. Voor de kleinere spelers is er door alle voorgaande trends minder bestaansrecht, verwacht Van Erven, maar er zijn grenzen aan de groei. Opdrachtgevers zijn bezig hun logistieke stromen korter te maken, minder mondiaal, meer regionaal en soms zelfs lokaal.